Ένα βράδυ πριν από περίπου τρία χρόνια, βρισκόμουν στον υπολογιστή μου, όταν άρχισα να λαμβάνω εικόνες ενός άντρα που δάγκωνε και έσκιζε το πρόσωπο κάποιου. Έμεινα απόλυτα έκπληκτος γιατί δεν μπορούσα να σκεφτώ έστω και μια στιγμή ότι ο κανιβαλισμός ήταν κάτι που εξακολουθούσε να συμβαίνει: αυτό συνέβη σε έναν αυτοκινητόδρομο στις ΗΠΑ.
Αυτή ήταν η πρώτη φορά που ακούστηκε η ιστορία του «Κανίβαλου του Miami», ο οποίος είναι πλέον νεκρός, και παρόλο που τα ναρκωτικά δεν είχαν καμία σχέση με αυτό το συμβάν, είχα ένα προαίσθημα ότι κάτι τέτοιο επρόκειτο να χρησιμοποιηθεί από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης ως παιχνίδι κατά των ναρκωτικών.
Η προσέγγιση ήταν απλή. Τι θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί σαν εξηγήση για έναν άνθρωπο που τρώει το πρόσωπο ενός άλλου και που αντιμετωπίζεται ως υπερδύναμος λόγω της έκστασης που τον διακατέχει εκείνη τη στιγμή;
Σαφέστατα πρέπει να πρόκειται για ναρκωτικά και ειδικά ενώ μιλάμε για τις ΗΠΑ. Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης σύντομα άρχισαν να μιλούν για έναν τοξικομανή υπό την επήρεια του… ούτε και αυτοί ήξεραν τι. Μερικές από τις πρώτες μαρτυρίες γειτόνων και τοπικών μέσων, μιλούσαν για κρακ, αλλά υπάρχει αρκετό κρακ σε οποιαδήποτε πόλη των ΗΠΑ ώστε να ξέρουμε ότι δεν προκαλεί κανιβαλισμό. Έτσι, έψαχναν για άλλον υποψήφιο λόγο, όπως το ναρκωτικό «Krokodil», μέχρι που κατέληξαν στα «άλατα μπάνιου».
Τι είδους ναρκωτικό είναι τα «άλατα μπάνιου»; Δεν είναι, αλλά ορισμένα καινούρια και νόμιμα ναρκωτικά τα οποία κυκλοφορούν ευρέως -και που δεν είναι επί της ουσίας καινούρια- διανέμονται και ως «άλατα μπάνιου». Παρά το γεγονός ότι οι ουσίες αυτές εξακολουθούν να είναι νόμιμες (ή μη απαγορευμένες), δεν αποτελούσαν πρόβλημα σε αυτή τη μορφή. Σε μία εβδομάδα, άρθρα σχετικά με αυτά τα φοβερά «άλατα μπάνιου» βρίσκονταν παντού και συνοδεύονταν από εικόνες πραγματικών αλάτων μπάνιου, με αποτέλεσμα να αυξηθεί η υστερία σε μια χώρα που δεν είναι πολύ μορφωμένη σε ό,τι αφορά τα ναρκωτικά και που χρησιμοποιούνται προκειμένου να τρομοκρατήσουν τον κοσμάκι. Κάπως έτσι φτάσαμε στο να θεωρούνται ναρκωτικό τα «άλατα μπάνιου».
Επιστήμονες, ιατροδικαστές και εγκληματολόγοι άρχισαν να αναρωτιούνται πως ήταν δυνατόν τα μέσα μαζικής ενημέρωσης να είχαν αποφανθεί ότι η ουσία είχε αυτό το αποτέλεσμα. Δεν έβγαζε νόημα, επειδή σε εκείνο το σημείο δεν είχαν καμία πληροφορία. Ήταν η στιγμή όμως που τα ΜΜΕ αποφάσισαν να προβούν σε εικασίες, χωρίς να σκεφτούν ταυτόχρονα ότι με το να κατηγορούν μια τόσο προσιτή ουσία όπως το MDPV -επίσης γνωστό ως methylenedioxypyrovalerone- δημιουργούσαν μεγαλύτερο κίνδυνο.
Σήμερα, λόγω της αρνητικής έκθεσης στον Τύπο, το ναρκωτικό είναι γνωστό ως το «ναρκωτικό κανίβαλος». Εβδομάδες αργότερα όταν έφτασαν πια τα αποτελέσματα της ιατροδικαστικής έκθεσης, και ενώ ο «κανίβαλος» εισβολέας πέθανε κατόπιν πυροβολισμού, δεν βρέθηκαν ίχνη ναρκωτικών στο αίμα του. Δεν υπήρχε τίποτα που να σχετιζόταν με τα ναρκωτικά, αλλά αυτό δεν είχε σημασία: σε λίγες ημέρες είχαν κυκλοφορήσει δεκάδες βίντεο για το «ναρκωτικό κανίβαλος» στο YouTube και για ανθρώπους που προσπαθούσαν να φάνε άλλους σε μια πράξη τρέλας που προκλήθηκε από αυτό το υποτιθέμενο φάρμακο. Άνθρωποι σαν ζόμπι από το «The Walking Dead«, που ναι μεν ήταν βρώμικοι, αλλά σίγουρα δεν ήταν ζόμπι.
Δοκίμασα MDPV πριν κάτι χρόνια και ομολογώ ότι δεν μου φάνηκε σαν μια ουσία που θα έπρεπε να κυκλοφορεί στην αγορά: ήταν ένα διεγεpτικό που δημιουργεί άγχος με αποτέλεσμα να ωθεί τον χρήστη σε υπερδοσολογία με κατάληξη άκρως δυσάρεστη. Γεγονός που με έκανε να το απορρίψω, παρόλο κανείς από την παρέα μας δεν είχε την επιθυμία να φάει τον άλλον.
Τι σχέση έχουν όλα αυτά με το flakka;
Μεγάλη εώς καθόλου: το flakka είναι η γέννηση ενός ακόμα μύθου για τα ναρκωτικά που έχει προκληθεί από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης.
Η υπόθεση αυτή ξεκίνησε όταν πριν από λίγους μήνες κάποιος ανεβάσε ένα βίντεο στο διαδίκτυο με μια νεαρή γυναίκα από την Αφρική η οποία στεκόταν δίπλα σε ένα φράχτη ενώ έβρεχε και φαίνεται να χορεύει περίεργα και να ευχαριστεί τον ουρανό για το νερό που της δίνει. Γενικά, συμπεριφερόταν πολύ παράξενα, αλλά στη θεωρία με τέτοια συμπεριφορά μπορεί να δικαιολογηθεί μέσω της ιδιοσυγκρασίας του ατόμου και άλλων ψυχολογικών παραγόντων. Η εν λόγω γυαναίκα, δεν πρέπει να είναι το μόνο άτομο στον κόσμο που απολαμβάνει κατ” αυτόν τον τρόπο μια καλή νεροποντή και ενδεχομένως να μην είναι ούτε τρελή ούτε υπό την επήρεια ναρκωτικών. Το βίντεο, ωστόσο, δημοσιεύτηκε με τον τίτλο «το Flocka καταστρέφει τις ΗΠΑ» και δημιούργησε πανικό. Μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα, διάφορα περιστατικά ατόμων με κουλή συμπεριφορά άρχισαν να συνδέονται με το νεό αυτό ναρκωτικό (το Flocka), του οποίο σύντομα μετονοματίστηκε σε Flakka. MME της Βόρειας Αμερικής εξέφρασαν εικασίες ότι το όνομα προέρχεται από την «Latino» έκφραση «la Flaçà» (η οποία χρησιμοποιείται ως όρος για νε περιγράψεις ένα όμορφο, λιγνό κοpίτσι).
Οι περιγραφές των μέσων μιλούν για ανθρώπους που εμφανίζονται αποπροσανατολισμένοι ή υπερκινητικοί, με διαταραγμένη ψυχική κατάσταση, ασυνάρτητη ομιλία και ένα εκατομμύριο ιδέες, ανθρώπους που πέταξαν τα ρούχα τους και τρέχουν στους δρόμους ενώ υποφέρουν από υπερθερμία. Μιλούν ακόμα για ανθρώπους που ενεργούν παρανοϊκά και φοβισμένα, αλλά έχουν «υπεράνθρωπη δύναμη», γεγονός που εμφανίζεται πάντα στις εκθέσεις της αστυνομίας για να εξηγήσει γιατί ένα άτομο πρέπει να συγκρατείται από πολλούς αστυνομικός ή την «βοήθεια» όπλων.
Η μεταμόρφωση του Katovit σε Flakka. Φωτογραφία: Raúl Martínez
Ωστόσο, προς το παρόν δεν υπάρχει καμία ιατροδικαστική επιβεβαίωση ότι τα ναρκωτικά έχουν κάποια σύνδεση με αυτά τα περιστατικά. Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης έχουν τώρα στραφεί προς μία άλλη πιθανή ουσία: την alpha-PVP, επίσης γνωστή ως alpha-pyrrolidinovalerophenone. Το ναρκωτικό δημιουργήθηκε πριν από δεκαετίες και έχει ένα «μεγάλο αδελφό» και σαφώς πιο δημοφιλή, το ναρκωτικό Katovit. To Katovit ήταν ένα διεγεpτικό -με ψυχοτρόπες λειτουργίες- που συνδύαζε ένα ενεργό συστατικό με ορισμένες βιταμίνες. Οι μαθητές το χρησιμοποιούσαν ευρέως μέχρι το 2001, κυρίως μετά την απόσυρση αμφεταμινών από την φαρμακευτική αγορά (και τη μαύρη αγορά) στην Ισπανία, με αποτέλεσμα αυτό να ήταν το μόνο διεγεpτικό φάρμακο που θα μπορούσε να βρεθεί χωρίς ιατρική συνταγή. Το προλινικό Katovit μετα-βαφτίστηκε από τα μέσα σε Flakka, το οποίο είναι ναι μεν προλινικό αλλά έχει συν ένα άτομο οξυγόνου. Στην πραγματικότητα, τα alpha-PVP μπορούν χημικά να ονομαστούν προλινικό βήτα-κετόνες ή «οξυγονωμένο Katovit» και για όσους δεν καταλαβαίνουν χημεία, είναι ακριβώς σαν να έχεις αλλάξει λάστιχα στο αυτοκίνητό. Θα κάνει την ίδια δουλειά, αλλά θα υπάρχει διαφορά ανάλογα με την κατάσταση του καιρού.
Ένα αγόρι που πιθανολογείται ότι έχει κάνει χρήση Flakka
Με την απαγόρευση του MDPV (και παρόμοιων φαρμάκων) μια από τις επόμενες ουσίες που το αντικατέστησαν ήταν το alpha-PVP. Οι λόγοι ήταν, ότι προέρχεται από την ίδια χημική ομάδα (methylenedioxy) και δεν περιλαμβάνεται στην απαγόρευση, καθώς δεν θεωρήθηκε ως ένα χημικό ισοδύναμο. Έτσι, οι πωλητές το αντικατέστησαν και τα μέσα ενημέρωσης έκαναν το ίδιο: αντικατέστησαν το προηγούμενο «ναρκωτικό κανίβαλος» με ένα καινούριο.