Καθώς ο φόβος σχετικά με την επιδημία Ζίκα εξαπλώνεται με γρήγορους ρυθμούς, ξεχωριστές οργανώσεις γιατρών από τη Βραζιλία και την Αργεντινή, αμφισβητούν άμεσα την άποψη ότι το ξέσπασμα του ιού στη Βραζιλία είναι η αιτία της πρόσφατης αύξησης των περιπτώσεων μικροκεφαλίας εκ γενετής.
Μετά τη δραματική αύξηση των συγγενών δυσπλασιών, το υπουργείο Υγείας της Βραζιλίας έσπευσε να συνδέσει τα φαινόμενα με την επιδημία του ιού Ζίκα. Η μικροκεφαλία είναι μια εκ γενετής πάθηση, στην οποία το κεφάλι ενός μωρού αναπτύσσεται ασυνήθιστα μικρό. Παρόλη τη δημοσιότητα γύρω από τον τρόπο μετάδοσης του ιού μέσω των κουνουπιών και την μικροκεφαλία, δεν έχει υπάρξει ακόμα αποδεδειγμένη επιστημονική σχέση μεταξύ των δύο.
Σε μια πρόσφατη έκθεση από τους γιατρούς των πόλεων όπου ψεκάζεται το καλαμπόκι (PCST), αποκαλύφθηκε ότι η περιοχή στην οποία ζούσαν τα περισσότερα άτομα που είχαν πληγεί, είχε ψεκαστεί με ένα νυμφοκτόν σκέυασμα, γνωστό ότι προκαλεί γενετικές ανωμαλίες. Πρόκειται για το χημικό, pyriproxyfen, που προστέθηκε στις δεξαμενές πόσιμου νερού του Περναμπούκο, το 2014 από το υπουργείο Υγείας της Βραζιλίας, σε μια προσπάθεια να σταματήσει την εξάπλωση του ιού Ζίκα, που μεταφέρουν τα κουνούπια «Aedes aegypti».
Η έκθεση της PCST αποκάλυψε ότι το φυτοφάρμακο, που πωλείται με την εμπορική ονομασία «SumiLarv», κατασκευάζεται από την Sumitomo Chemical, ιαπωνική θυγατρική της Monsanto.
Το Pyriproxyfen (πυριπροξυφένη) είναι ένας αναστολέας ανάπτυξης των προνυμφών των κουνουπιών, που μεταβάλλει τη διαδικασία ανάπτυξης από προνύμφη, σε νύμφη και σε ενήλικα, δημιουργώντας έτσι δυσμορφίες στην ανάπτυξη των κουνουπιών και τα σκοτώνει ή τα απενεργοποιεί. Προκαλεί ενδοκρινική διαταραχή και είναι τερατογόνο (προκαλεί γενετικές ανωμαλίες).
«Δυσπλασίες ανιχνεύθηκαν σε χιλιάδες παιδιά από έγκυες γυναίκες, που ζουν σε περιοχές όπου η κυβέρνηση της Βραζιλίας πρόσθεσε πυριπροξυφένη στο πόσιμο νερό κι αυτό δεν είναι τυχαίο. Προηγούμενες επιδημίες του ιού δεν προκάλεσαν γενετικές ανωμαλίες στα νεογέννητα, παρά το ότι μόλυναν το 75% του πληθυσμού στις χώρες της Λατινικής Αμερικής. Επίσης, σε άλλες χώρες όπως η Κολομβία, δεν υπάρχουν αναφορές για εμφάνιση νεογέννητων με μικροκεφαλία.”», σύμφωνα με την έκθεση των γιατρών της PCST.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας είναι προσεκτικός, ώστε να μην συνδέσει την μικροκεφαλία άμεσα με τον Ζίκα. Επιπλέον, έχει δηλώσει επισήμως τον Ζίκα, ως μια παγκόσμια κατάσταση έκτακτης ανάγκης για την υγεία και οι υπάλληλοι παρακολουθούν με προσοχή την ταχεία εξάπλωση του ιού. Οι επιστήμονες σήμερα αγωνίζονται να αναπτύξουν ένα εμβόλιο.