Η προοπτική μεγάλης απώλειας βάρους σε σύντομο χρονικό διάστημα φαντάζει σίγουρα δελεαστική… γεγονός που εξηγεί και τη μεγάλη δημοσιότητα που έχουν λάβει κατά καιρούς διάφορες δίαιτες «εξπρές» που υπόσχονται θεαματικά αποτελέσματα σε λίγες μόλις εβδομάδες.
Στην πραγματικότητα «κάποιο λάκκο έχει η φάβα», αφού η γρήγορα απώλεια πολλών κιλών αφενός μπορεί να επιδράσει αρνητικά στην υγεία, και αφετέρου ουσιαστικά μας απομακρύνει από τον απώτερο στόχο, που είναι όχι μόνο η επίτευξη αλλά και η διατήρηση χαμηλότερου σωματικού βάρους σε βάθος χρόνου.
Αρχικά, η ταχεία απώλεια βάρους, συνήθως προκύπτει από την υιοθέτηση αυστηρά περιοριστικών διαιτητικών σχημάτων, που απέχουν αρκετά από αυτό που θα χαρακτηρίζαμε ως «ισορροπημένο διαιτολόγιο» και προϋποθέτουν σημαντική μείωση της προσλαμβανόμενης ποσότητας τροφής. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την παράλληλη μείωση της πρόσληψης πολύτιμων θρεπτικών συστατικών, που οδηγεί συχνά σε αδυναμία κάλυψης των αναγκών του οργανισμού και κατ’ επέκταση αύξηση του κινδύνου εμφάνισης συμπτωμάτων ανεπάρκειας, όπως απώλεια μαλλιών, ζαλάδες, αδυναμία και έντονη κόπωση. Από την άλλη, η γρήγορη μείωση του σωματικού βάρους συνδέεται και με αυξημένη πιθανότητα εμφάνισης σοβαρότερων προβλημάτων, όπως χολολιθίαση, δυσκοιλιότητα, και διαταραχές του κύκλου για τις γυναίκες.
Παράλληλα, σημαντική είναι η επίδραση που έχει ο ρυθμός απώλειας βάρους και στη σύσταση σώματος. Ειδικότερα, η αυξημένη και γρήγορη απώλεια κιλών, που παρατηρείται σε αυστηρά περιοριστικές δίαιτες, οφείλεται κυρίως στην απώλεια μυϊκού ιστού και υγρών και όχι λίπους. Το γεγονός αυτό επιδρά αρνητικά τόσο στην υγεία και την εικόνα σώματος, όσο και στην ικανότητα του οργανισμού να οδηγηθεί σε περαιτέρω απώλεια, καθώς η μείωση της μυϊκής μάζας προκαλεί αντίστοιχα μείωση του βασικού μεταβολικού ρυθμού, η οποία με τη σειρά της «κολλάει» τη ζυγαριά.
Τέλος, ένα πολύ βασικό μειονέκτημα της ταχείας απώλειας είναι και το γεγονός ότι δε συμβάλλει στη μακροχρόνια διατήρηση του χαμηλότερου σωματικού βάρους. Τα άτομα που επιτυγχάνουν γρήγορη μείωση του βάρους μέσα από στερητικές δίαιτες, συνήθως επανακτούν το βάρος που έχασαν ή και περισσότερο σε σύντομο χρονικό διάστημα μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος. Από τη μία η επαναφορά σε «φυσιολογικές» διαιτητικές συνήθειες σε συνδυασμό με τη μείωση του βασικού μεταβολικού ρυθμού και από την άλλη η αυξημένη πιθανότατα υπερκατανάλωσης τροφής λόγω της στερητικής περιόδου που προηγήθηκε, έχουν αυξημένο «κόστος» για το ενεργειακό ισοζύγιο.
Συνεπώς, προσπεράστε τις δίαιτες «εξπρές» και στοχεύστε σε αργή και σταδιακή απώλεια βάρους, συνδυάζοντας ένα ισορροπημένο διαιτολόγιο με ήπιο θερμιδικό περιορισμό με συστηματική άσκηση. Άλλωστε, μην ξεχνάτε πως ο προτεινόμενος ρυθμός για υγιή απώλεια βάρους, που είναι πιθανότερο να διατηρηθεί μακροπρόθεσμα, είναι γύρω στο 0,5-1 κιλό ανά εβδομάδα, καθώς και ότι οι μικρές αλλαγές στις καθημερινές συνήθειες διατροφής και άσκησης είναι ευκολότερο να επιτευχθούν και πιθανότερο να διατηρηθούν, προσφέροντας πολλαπλά οφέλη στην υγεία και την ποιότητα ζωής.