Μπορεί να υπάρξει νοικοκυριό το οποίο θα πληρώσει φέτος περισσότερα για τη θέρμανση του σπιτιού του παρά την… κατρακύλα στις διεθνείς τιμές των καυσίμων; Και όμως ναι, είναι η απάντηση.
Ενώ η κυβέρνηση αναμένεται να στείλει αυτή την εβδομάδα στο… ΦΕΚ (είτε σε μορφή νόμου είτε σε μορφή υπουργικής απόφασης) τις οριστικές της αποφάσεις σχετικά με το πώς θα φορολογηθούν τα καύσιμα και ειδικά το πετρέλαιο θέρμανσης τα νοικοκυριά μπορούν από τώρα να κάνουν τον πρώτο προϋπολογισμό για το κονδύλι της θέρμανσης.
Είναι σαφές ότι όσοι έχουν εγκαταστήσει καυστήρες φυσικού αερίου, θα δουν τον λογαριασμό να ξεφουσκώνει –τουλάχιστον με τα μέχρι τώρα δεδομένα- καθώς η τιμή της κιλοβατώρας είναι μειωμένη περίπου κατά 17% αυτή τη στιγμή σε σχέση με τον περυσινό Οκτώβρη. Είναι επίσης σαφές ότι θα κερδίσουν και όσοι δεν μπορούσαν να εισπράξουν πέρυσι επίδομα θέρμανσης καθώς στη χειρότερη γι’ αυτούς περίπτωση, η φετινή τιμή λιανικής τον Οκτώβριο θα είναι κατά 20 λεπτά φθηνότερη σε σχέση με πέρυσι. Ποιοι αναμένεται να βγουν χαμένοι;
Οι περυσινοί δικαιούχοι του επιδόματος θέρμανσης. Oλα τα σενάρια που υπήρχαν την προηγούμενη εβδομάδα πάνω στο τραπέζι του οικονομικού επιτελείου, έβγαζαν… ζημιά για ένα εκατομμύριο νοικοκυριά. Αυτή την εβδομάδα, με το που θα ξεκινήσει η διανομή του πετρελαίου θέρμανσης, απλώς θα φανεί το ύψος της ζημιάς.
Σύμφωνα με το δελτίο τιμών των διυλιστηρίων, η ex-factory τιμή για τα 1.000 λίτρα πετρελαίου θέρμανσης, διαμορφωνόταν την προηγούμενη Πέμπτη στα 717,7 ευρώ έχοντας καταγράψει χαμηλό περιόδου ακόμη και κάτω από τα 710 ευρώ ανά χίλια λίτρα.
Με το που θα ξεκινήσει η διάθεση του πετρελαίου θέρμανσης, ο ειδικός φόρος κατανάλωσης θα μειωθεί –εκτός αν την επόμενη εβδομάδα ψηφιστεί αλλαγή νόμου- στα 230 ευρώ και η τιμή ex-factory στα 617 ευρώ ανά χίλια λίτρα. Με την προσθήκη του εμπορικού κέρδους και τον ΦΠΑ θα προκύψει η τιμή λιανικής η οποία με τα σημερινά δεδομένα θα διαμορφωθεί στα 86-87 λεπτά ανά λίτρο κατά μέσο όρο. Τον Οκτώβριο του 2014, η μέση τιμή λιανικής διαμορφώθηκε στα 1,05 ευρώ ανά λίτρο κάτι που σημαίνει ότι η φετινή σεζόν ξεκινάει με ένα -18% για την τιμή του πετρελαίου θέρμανσης.
Το τελικό κόστος βέβαια για τον καταναλωτή, δεν εξαρτάται μόνο από τις εξελίξεις στη διεθνή αγορά αλλά και από τους φόρους και την επιδοματική πολιτική (πόσο μάλλον όταν στο πετρέλαιο θέρμανσης οι φόροι αντιστοιχούν αυτή τη στιγμή στο 44% της τιμής λιανικής). Ολες τις προηγούμενες ημέρες, το υπουργείο Οικονομικών βρισκόταν σε συνεχείς διαβουλεύσεις προκειμένου να καταλήξει σε μια οριστική απόφαση. Η αλλαγή είναι βέβαιη δεδομένου ότι στη λίστα με τα προαπαιτούμενα που πρέπει να ολοκληρωθούν μέσα στην επόμενη εβδομάδα περιλαμβάνεται και η μείωση της δαπάνης για το επίδομα θέρμανσης κατά 50%, ήτοι κατά 105 εκατ. ευρώ.
ΤΟ ΦΥΣΙΚΟ ΑΕΡΙΟ. Την ώρα που στο υπουργείο Οικονομικών μετρούσαν τα σενάρια για το πετρέλαιο θέρμανσης (διαβάστε δίπλα), στην ΕΠΑ Αττικής ετοίμαζαν ανακοίνωση με στοιχεία για την εξέλιξη στη λιανική τιμή του φυσικού αερίου.
Από τα στοιχεία προκύπτει ότι η φετινή σεζόν θα ξεκινήσει με τη χαμηλότερη τιμή της τελευταίας 3ετίας. Μια κιλοβατώρα, θα κοστίζει τον Οκτώβριο περίπου 0,057 ευρώ όταν πέρυσι τον Οκτώβριο η τιμή διαμορφωνόταν στα 0,06911 ευρώ. Η πτώση ξεπερνάει το 16,5%, ενώ τέτοια τιμή λιανικής δεν αποτυπώνεται στα στοιχεία της ΕΠΑ Αττικής από τον Ιανουάριο του 2013 μέχρι σήμερα.
Τρία σενάρια με διαφορετικά «θύματα»
Για να φτάσει στο τελικό αποτέλεσμα για τη μείωση του επιδόματος θέρμανσης, η κυβέρνηση εξέταζε πολλούς εναλλακτικούς δρόμους όλες τις προηγούμενες ημέρες.
Το πρώτο σενάριο έχει να κάνει με την αυστηροποίηση των κριτηρίων χορήγησης του επιδόματος θέρμανσης. Ούτως ή άλλως, τα εισοδηματικά κριτήρια που είχαν τεθεί από την προηγούμενη κυβέρνηση κρίνονται πλέον πολύ «γενναιόδωρα» ειδικά αν συνδυαστούν με την πτώση των εισοδημάτων. Υπενθυμίζεται ότι τα εισοδηματικά κριτήρια, διαμορφώνονται ως εξής: 30.000 ευρώ για τον άγαμο, 40.000 ευρώ για τον παντρεμένο, 43.000 ευρώ για οικογένεια με ένα παιδί και 46.000 ευρώ για οικογένεια με δύο παιδιά.
Υπάρχει και περιουσιακό κριτήριο το οποίο επίσης καλύπτει τη μεγαλύτερη μερίδα των ιδιοκτητών: 200.000 ευρώ για τον εργένη και 300.000 ευρώ για τον παντρεμένο. Για να περιοριστεί η δαπάνη κατά 50% προέκυψε ότι το εισοδηματικό όριο θα πρέπει να ψαλιδιστεί πολύ, δηλαδή ακόμη και κάτω από τις 15.000 για τον εργένη. Η επίπτωση αυτού του σεναρίου, προφανής: Οσοι βρεθούν εκτός επιδόματος, χάνουν τα 35 λεπτά ανά λίτρο και κερδίζουν τα 19 λεπτά από τη μείωση του ειδικού φόρου. Το αποτέλεσμα έτσι, είναι αρνητικό σε σχέση με πέρυσι.
Το δεύτερο σενάριο ήταν και το πιο εύκολο στην εφαρμογή του: Διατήρηση των εισοδηματικών κριτηρίων ώστε να εισπράξουν το επίδομα όσοι και πέρυσι αλλά με ψαλίδισμα του ποσού από τα 35 στα 17 λεπτά το λίτρο. Αυτό το σενάριο, πρακτικά δεν ζημιώνει κανέναν καθώς ότι χάνεται από το επίδομα, καλύπτεται από τη διαφορά στην τιμή λιανικής
Το τρίτο σενάριο προβλέπει πλήρη κατάργηση του επιδόματος ώστε να απελευθερωθούν όχι 105 εκατ. ευρώ που λέει το μνημόνιο αλλά τα διπλά. Με τη διαφορά των 105 εκατ. ευρώ, εξετάστηκε να χρηματοδοτηθεί είτε η μείωση του ειδικού φόρου κατανάλωσης στο πετρέλαιο θέρμανσης (σ.σ από τα 230 ευρώ ανά χίλια λίτρα ακόμη και στα 130 ευρώ ανά 1000 λίτρα κάτι που θα σήμαινε μείωση της τιμής λιανικής από τα 86 στα 74 λεπτά) είτε κάποιο άλλο από τα μέτρα που θέλει να καταργήσει η κυβέρνηση (π.χ ΦΠΑ στην εκπαίδευση). Το τρίτο αυτό σενάριο βγάζει πολύ κερδισμένους όσους δεν πήραν πέρυσι επίδομα (δηλαδή τους έχοντες τα υψηλότερα εισοδήματα) και εξαιρετικά ζημιωμένους τους περυσινούς δικαιούχους.