Γιατί το κούρεμα των καταθέσεων έπεσε πάλι στο τραπέζι;
Μπροστά στην απόλυτη εφαρμογή των μέτρων του μνημονίου μέσα σε 40 μέρες ή σε κούρεμα των καταθέσεων βρίσκεται η ελληνική κυβέρνηση.
Πλέον έχει γίνει ξεκάθαρο ότι η ελληνική πλευρά έχει ελάχιστο χρονικό περιθώριο για να εφαρμόσει τα πρώτα 48 προαπαιτούμενα και στη συνέχεια μια δεύτερη εξίσου μεγάλη λίστα μέτρων, καθώς σε διαφορετική περίπτωση δεν θα προλάβει την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών πριν την 1η Ιανουαρίου του 2016 και το κούρεμα καταθέσεων θα είναι πλέον μια πραγματικότητα.
Μάλιστα είναι ήδη ξεκάθαρο ότι από την γερμανική πλευρά ασκούνται μεγάλες πιέσεις να γίνει κούρεμα καταθέσεων στην Ελλάδα, κάτι που φαίνεται και από ερωτήσεις στο ευρωκοινοβούλιο. Πάντως η ΕΚΤ δεν δέχεται ότι μπορεί να γίνει κούρεμα καταθέσεων τουλάχιστον μέχρι το τέλος του έτους.
Στην πρώτη δέσμη περιλαμβάνονται οι εκκρεμείς υποχρεώσεις του Αυγούστου, καθώς και εκείνες που έπρεπε, βάσει του μνημονίου, θα υλοποιηθούν το Σεπτέμβριο, αλλά όλα αυτά δεν έγιναν λόγω των πρόωρων εκλογών. Στη δεύτερη δέσμη υπάρχουν τα προαπαιτούμενα του Οκτωβρίου, μεταξύ των οποίων βρίσκονται το φορολογικό, το ασφαλιστικό, η πώληση του ΑΔΜΗΕ ή η εύρεση ισοδύναμου, η επιτάχυνση αποκρατικοποιήσεων κ.ά.
Το πρώτο υποσύνολο θα εμπεριέχει 48 προαπαιτούμενα και νόμους που θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί ή εγκριθεί από τη Βουλή των Ελλήνων ως τα μέσα του Οκτωβρίου. Η ολοκλήρωση των ορόσημων των μεταρρυθμίσεων θα αποτελέσει τη βάση για την εκταμίευση των 2 από τα 3 δισεκ. ευρώ. Η εκταμίευση του εναπομείναντος 1 δισεκατομμυρίου και των 15 δισεκατομμυρίων ευρώ για τις τράπεζες θα εξαρτηθεί από την ολοκλήρωση του δεύτερου υποσυνόλου των μεταρρυθμίσεων.
Αξιωματούχοι της ευρωζώνης αναγνωρίζουν ότι το μεγαλύτερο μέρος των μεταρρυθμίσεων που απαιτούνται στο πλαίσιο της τριετούς δανειακής σύμβασης της Ελλάδας πρέπει να ολοκληρωθούν το πρώτο χρονικό διάστημα της ισχύος της, σημειώνοντας πάντως ότι θεωρούν πως αυτό είναι δίκαιο, καθώς σχεδόν το μισό ποσό από το σύνολο των 86 δισεκατομμυρίων ευρώ θα έχει εκταμιευθεί ως τα τέλη του έτους.
Σύμφωνα με το Reuters αξιωματούχοι εκτιμούν ότι η Ελλάδα πιθανότατα θα μπορέσει να λάβει κεφάλαια για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών της εντός της καθορισμένης προθεσμίας της 15ης Νοεμβρίου, καθώς η εκταμίευσή τους εξαρτάται κατά κύριο λόγο από την προώθηση μεταρρυθμίσεων στον χρηματοπιστωτικό τομέα, που είναι εφικτή ως τότε.
Σε κάθε περίπτωση ο χρόνος είναι λίγος για την ελληνική πλευρά καθώς από τις αρχές του έτους τα δεδομένα αλλάζουν δραματικά με την οδηγία που πέρασε η Αθήνα από τη Βουλή με το μνημόνιο του Αυγούστου.
Ειδικότερα κούρεμα των τραπεζικών μετοχών, των τραπεζικών ομολόγων και των καταθέσεων άνω των 100.000 ευρώ προβλέπει η ευρωπαϊκή οδηγία για την εκκαθάριση τραπεζών.
Η οδηγία προβλέπει ότι σε περίπτωση που οι τράπεζες χρειάζονται νέα κεφάλαια τα οποία δεν μπορούν να βρεθούν από την αγορά με αύξηση κεφαλαίου, τότε εφαρμόζεται bail in. Δηλαδή για να καλυφθεί η τράπεζας χρησιμοποιούνται το μετοχικό κεφάλαιο, δηλαδή αρχικά οι μέτοχοι χάνουν τις μετοχές τους, στην συνέχεια τα ομόλογα και τέλος οι καταθέσεις.