Πώς ανοίγει ο δρόμος για διαγραφές χρεών σε τράπεζες, Ταμεία, δημόσιο; Ποιοι οι δικαιούχοι;
Ανάσα για ευάλωτες οικονομικές ομάδες δανειοληπτών με οφειλές έως 20.000 ευρώ χωρίς ακίνητη περιουσία αποτελεί η τροπολογία που με περιπετειώδη τρόπο πέρασε από τη Βουλή ενταγμένη στο «σώμα» του τρίτου μνημονίου. Παράλληλα η ρύθμιση περιλαμβάνει μεταξύ άλλων και σημαντικές αλλαγές στον Νόμο Κατσέλη προβλέποντας ταχύτερες διαδικασίες.
Πιο συγκεκριμένα, προβλέπεται η επιτάχυνση της διευθέτησης υποθέσεων που αφορούν οφειλές μικρών ποσών. Μάλιστα παρέχεται η δυνατότητα προσωρινής απαλλαγής του οφειλέτη από τα χρέη του για διάστημα 18 μηνών, ενώ με την πάροδο του διαστήματος θα μπορεί ακόμα και να γίνεται οριστική διαγραφή των χρεών του.
Αξίζει να σημειωθεί ότι θα μπορούν στα ποσά αυτά (μέχρι τις 20.000 ευρώ) να συμπεριλάβουν και χρέη προς το Δημόσιο, τα ασφαλιστικά ταμεία και τους ΟΤΑ υπό την προϋπόθεση ότι τα χρέη αυτά δεν είναι τα μοναδικά, αλλά συνδυάζονται μέχρι του συγκεκριμένου ποσού και με χρέη προς τράπεζες ή ιδιώτες. Προϋπόθεση για να ενταχθούν οι δανειολήπτες- οφειλέτες στις ρυθμίσεις είναι να πληρούν σωρευτικά μια σειρά κριτηρίων.
Τα κριτήρια
– Να μην διαθέτει κατά την ημέρα υποβολής της αίτησης και της επικύρωσης οποιαδήποτε ακίνητη περιουσία και δεν έχει προβεί σε πράξη διάθεσης ακίνητης περιουσίας κατά την τελευταία τριετία πριν από την κατάθεση της αίτησης,
– Τα λοιπά περιουσιακά στοιχεία του είτε ως δικαιούχου είτε ως συνδικαιούχου, συμπεριλαμβανομένων των καταθέσεών του σε πιστωτικά ιδρύματα δεν υπερβαίνουν σε αξία το ποσό των 1.000 ευρώ,
– Οι οφειλές που περιλαμβάνονται στην αίτησή του συνιστούν το σύνολο των υποχρεώσεών του,
– Το ύψος των οφειλών του δεν υπερβαίνει τις 20.000 ευρώ, συμπεριλαμβανομένων τόκων, εξόδων και πάσης φύσεως προσαυξήσεων,
– Δεν υπάρχουν εμπράγματοι ή με οποιονδήποτε άλλο τρόπο ασφαλισμένοι πιστωτές,
– Τα πάσης φύσεως εισοδήματα του οφειλέτη καθ” όλη τη διάρκεια του τελευταίου έτους πριν από την ημέρα της επικύρωσης είναι μηδενικά και
– Είναι συνεργάσιμος σύμφωνα με τον Κώδικα Δεοντολογίας που θεσπίστηκε με Απόφαση της Τράπεζας της Ελλάδος
– Ευρωσύστημα Επιτροπή Πιστωτικών και Ασφαλιστικών Θεμάτων.
Εάν ο δανειολήπτης καλύπτει τα κριτήρια αυτά ο αρμόδιος ειρηνοδίκης μπορεί μετά από σχετικό αίτημά του και εφόσον οι δανειστές που περιλαμβάνονται στην αίτηση δεν αμφισβητούν τη συνδρομή των ανωτέρω προϋποθέσεων, να διατάξει, δικάζοντας κατά τη διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας, την προσωρινή απαλλαγή του οφειλέτη από τα χρέη που περιλαμβάνονται στην αίτηση.
Η χρονική διάρκεια
Με αυτή τη διαδικασία υπάρχει, σε πρώτη φάση ένα μεταβατικό στάδιο, δηλαδή προσωρινή απαλλαγή του οφειλέτη για διάστημα 18 μηνών. Μάλιστα από την έκδοση της δικαστικής απόφασης και για όσο χρόνο διαρκεί η προσωρινή απαλλαγή του οφειλέτη αναστέλλονται τα πάσης φύσεως ατομικά καταδιωκτικά μέτρα εναντίον του. Εφόσον κατά τη διάρκεια ισχύος της προσωρινής απαλλαγής δεν μεταβληθούν οι προϋποθέσεις αφού παρέλθει διάστημα 18 μηνών, ο οφειλέτης απαλλάσσεται από το υπόλοιπο των χρεών του.
Διεύρυνση πεδίου για το νόμο Κατσέλη
Επιπλέον στην ίδια τροπολογία υπάρχει διεύρυνση του νομικού περιεχομένου του όρου «υπερχρεωμένος». Πλέον όσοι χρωστούν προς την Εφορία, τους ΟΤΑ αλλά και τα ασφαλιστικά ταμεία μπορούν να ενταχθούν σε αυτήν την κατηγορία, πέρα από όσους έχουν οφειλές προς τράπεζες. Αρκεί, όμως, οι οφειλές αυτές να μην είναι μοναδικές και να υπάρχουν και οφειλές προς ιδιώτες ή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα.
Αναφορικά με τις αλλαγές στο νόμο Κατσελη και σχετικά με τις περιπτώσεις αναστολής της κατάσχεσης, προβλέπεται ότι θα ανακαλείται εάν ο οφειλέτης δεν καταβάλει αθροιστικά τρεις δόσεις. Επίσης ,οι μηνιαίες δόσεις που καταβάλλει ο οφειλέτης εάν επέλθει δικαστικός συμβιβασμός προσδιορίζονται με βάση τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης και καταβάλλονται για τρία χρόνια και όχι για τέσσερα, όπως προέβλεπε μέχρι σήμερα ο νόμος.
Επιπλέον, ορίζεται ότι όσοι οφειλέτες έχουν καταθέσει αίτηση υπαγωγής στο νόμο, η οποία εκκρεμεί κατά τον χρόνο έναρξης ισχύος του νόμου, θα πρέπει εντός του επόμενου εξάμηνου να υποβάλουν επικαιροποιημένα τα στοιχεία της αίτησής τους, διαφορετικά θα θεωρείται ανειλικρινής, ενώ οφειλέτες των οποίων η αίτηση δεν έχει συζητηθεί θα μπορούν να επανυποβάλουν αίτηση, προκειμένου να υπαχθούν στον νέο νόμο. Όσο για την επίτευξη ταχύτερων διαδικασιών μέσα σε τέσσερις μήνες από την έναρξη του νέου νόμου και σε περίπτωση που η δικάσιμος έχει ορισθεί για μετά τον Αύγουστο του 2018 οι εμπλεκόμενοι μπορούν να ζητήσουν να προσδιορισθεί συντομότερα νέα δικάσιμος.
Για να μπορέσει πρακτικά η ελληνική δικαιοσύνη να ανταποκριθεί στον όγκο των υποθέσεων, αναμένεται να συσταθούν επιπλέον Ειρηνοδικεία και να προσληφθούν επιπλέον 54 Ειρηνοδίκες για να δικάζουν αυτές τις υποθέσεις. Επίσης συστήνεται Δίκτυο Ενημέρωσης Οφειλετών και Κέντρο Ενημέρωσης Οφειλετών που θα παρέχουν νομικές και οικονομικές συμβουλές.
Τέλος, προχωρά η ενεργοποίηση εκ νέου του Κυβερνητικού Συμβουλίου Ιδιωτικού Χρέους, η σύσταση γραμματείας που θα το επικουρεί και η θέσπιση κατοχυρωμένου επαγγέλματος συνδίκων πτώχευσης περιλαμβάνονται επίσης στις δεσμεύσεις που αναλαμβάνονται με το Μνημόνιο.