Ποιες οι αλλαγές στις συντάξεις στο δημόσιο;
Τις αλλαγές που επέρχονται στη Συνταξιοδοτική Νομοθεσία των εργαζομένων στο… Δημόσιο και στην Τοπική Αυτοδιοίκηση με την ψήφιση του Ν.4336/2015 (Φ.Ε.Κ.-ΤΕΥΧΟΣ Α΄-ΑΡΙΘΜ. ΦΥΛΛΟΥ 94/14-8- 2015), του Ν.4337/2015 (Φ.Ε.Κ.-ΤΕΥΧΟΣ Α΄-ΑΡΙΘΜ. ΦΥΛΛΟΥ 129/17-10-2015) και την έκδοση της κοινής Υπουργικής Απόφασης 122900/0092/2015 (Φ.Ε.Κ.-ΤΕΥΧΟΣ Β΄-ΑΡΙΘΜ. ΦΥΛΛΟΥ 2325/27-10-2015), καταγράφει σε ενημερωτικό της σημείωμα η ΠΟΕ-ΟΤΑ.
Αναλυτικά:
Σας γνωρίζουμε ότι, με την ψήφιση του Ν.4336/2015 (Φ.Ε.Κ.-ΤΕΥΧΟΣ Α΄-ΑΡΙΘΜ. ΦΥΛΛΟΥ 94/14-8- 2015), του Ν.4337/2015 (Φ.Ε.Κ.-ΤΕΥΧΟΣ Α΄-ΑΡΙΘΜ. ΦΥΛΛΟΥ 129/17-10-2015) και την έκδοση της κοινής Υπουργικής Απόφασης 122900/0092/2015 (Φ.Ε.Κ.-ΤΕΥΧΟΣ Β΄-ΑΡΙΘΜ. ΦΥΛΛΟΥ 2325/27-10-2015), οι αλλαγές που επέρχονται στη Συνταξιοδοτική Νομοθεσία των εργαζομένων στο Δημόσιο και στην Τοπική Αυτοδιοίκηση είναι οι παρακάτω:
Α. Νέα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης (άρθρο 1, παρ.6 του Ν.4336/2015 και άρθρο 1, παρ.1, περ.β και παρ.3, 5 του Ν.4337/2015).
α. Όσοι κατά την 18-8-2015 έχουν συμπληρώσει τα έτη ασφάλισης και το όριο ηλικίας που αποτελούν, κατά περίπτωση, προϋπόθεση για την άμεση καταβολή ακέραιας της σύνταξης τους, δεν θίγονται και το συνταξιοδοτικό τους δικαίωμα μπορεί να ασκηθεί οποτεδήποτε.
β. Τα ισχύοντα κατά περίπτωση μέχρι και την 18-8-2015 όρια ηλικίας καταβολής της σύνταξης αυξάνονται σταδιακά από την επομένη της ημερομηνίας αυτής δηλ. από 19-8-2015 έως και την 1-1-2022 στα προβλεπόμενα από τον κατωτέρω Πίνακα 2 όρια ηλικίας για να ισχύσει από 1-1-2022 και μετά το 67ο έτος της ηλικίας. Υπαγωγή στον πίνακα 2 έχουν τα πρόσωπα που συνταξιοδοτούνται με λιγότερα από 35 χρόνια υπηρεσίας.
Το οριζόμενο στον κατωτέρω Πίνακα νέο όριο ηλικίας συνταξιοδότησης είναι αυτό που ισχύει κατά το έτος που ο υπάλληλος συμπληρώνει το προβλεπόμενο κατά την 18-8-2015 όριο ηλικίας καταβολής ακέραιας της σύνταξης του.
Παράδειγμα: Υπάλληλος-γυναίκα που το 2010 είχε συμπληρώσει 25ετία και είχε ανήλικο παιδί οπότε και το όριο ηλικίας συνταξιοδότησής της ήταν το 50ο έτος επειδή το συμπληρώνει το 2017, αυτό το όριο ηλικίας συνταξιοδότησης γίνεται με τον Πίνακα 2, 58ο και 5 μηνών.
γ. Στις περιπτώσεις που από τις ισχύουσες κατά την 18-8-2015 συνταξιοδοτικές διατάξεις η σύνταξη καταβάλλεται ανεξαρτήτως ορίου ηλικίας με την συμπλήρωση 35 ετών ασφάλισης (για διορισθέντες στο Δημόσιο μέχρι 31-12-1982) η κατά τα ανωτέρω σταδιακή αύξηση (πίνακας 1) αρχίζει από 19-8-2015 με όριο ηλικίας το 58ο έτος.
Σε κάθε άλλη περίπτωση που η σύνταξη καταβάλλεται ανεξαρτήτως ορίου ηλικίας (για όσους έχουν διορισθεί στο Δημόσιο από 1-1-1983 και μετά και συμπληρώνουν 37 χρόνια υπηρεσίας) η σταδιακή αύξηση (Πίνακας 1) αρχίζει από 19-8-2015 με όριο ηλικίας το 55ο έτος.
Πρέπει να επισημάνουμε ότι, όσοι είχαν συμπληρώσει τα προαναφερόμενα έτη ασφάλισης (35 ή 37) κατά περίπτωση, μέχρι και την 18-8-2015 δεν υπάγονται στη σταδιακή αύξηση των ορίων ηλικίας δηλαδή, εξακολουθούν να συνταξιοδοτούνται ανεξαρτήτως ορίου ηλικίας, οποτεδήποτε και αν αποχωρήσουν από την υπηρεσία.
Παράδειγμα: Υπάλληλος διορισμένος στο Δημόσιο την 1-6-1980 που την 18-8-2015 είχε 35 πλήρη χρόνια συνολική υπηρεσία συνταξιοδοτείται χωρίς όριο ηλικίας αν όμως τα 35 χρόνια τα συμπλήρωνε από 19-8-2015 και μετά τότε ακολουθεί ως όριο ηλικίας συνταξιοδότησης αυτό που ισχύει κατά τον Πίνακα 1, το έτος που συμπληρώνει τα 35 χρόνια. Αν δηλαδή τα 35χρόνια τα συμπληρώνει το 2016 τότε το 58ο έτος κατά τον πίνακα 1 γίνεται 59ο και σ’ αυτό το όριο ηλικίας συνταξιοδοτείται.
ΕΠΕΞΗΓΗΣΗ: Στον Πίνακα 1 υπάγονται όσοι συνταξιοδοτούνται με 35χρόνια και άνω υπηρεσίας, ΔΗΛΑΔΗ υπάγονται αυτοί που:
Έχουν θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα το 2010 και μπορούσαν να συνταξιοδοτηθούν: αα. Με 35 χρόνια ασφάλισης και ανεξαρτήτως ορίου ηλικίας (διορισμός στο Δημόσιο μέχρι 31-12-198
2). ββ. Με 35 χρόνια ασφάλισης και το 58ο έτος της ηλικίας ή με 37 χρόνια ασφάλισης και ανεξαρτήτως ορίου ηλικίας (διορισμός στο Δημόσιο από 1-1-1983 και μετά). 2. Έχουν θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα το 2011 και μπορούσαν να συνταξιοδοτηθούν με 36 χρόνια ασφάλισης και το 58ο έτος της ηλικίας.
Έχουν θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα το 2012 και μπορούσαν να συνταξιοδοτηθούν με 37 χρόνια ασφάλισης και το 59ο έτος της ηλικίας.
Το νέο όριο ηλικίας των ανωτέρω αντιστοιχεί στο έτος κατά το οποίο συμπληρώνουν αθροιστικά τα προαναφερόμενα, κατά περίπτωση, έτη ασφάλισης και το ισχύον την 18-8-2015, κατά περίπτωση, όριο ηλικίας καταβολής της σύνταξης.
Για την υπαγωγή λοιπόν στον Πίνακα 1 απαραίτητη προϋπόθεση είναι τα ανωτέρω πρόσωπα να συμπληρώσουν τα κατά περίπτωση ως άνω αναφερόμενα έτη ασφάλισης μέχρι την 31-12-2021. Διαφορετικά, μπορούν να συνταξιοδοτηθούν είτε με την συμπλήρωση 40 ετών ασφάλισης και του 62ου έτους της ηλικίας, είτε υπαγόμενα στον Πίνακα 2.
δ. Εάν η σύνταξη καταβάλλεται μειωμένη το ποσό της μειωμένης σύνταξης μειώνεται περαιτέρω κατά 10% και μέχρι την συμπλήρωση του προβλεπομένου νέου ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης.
Παράδειγμα: Υπάλληλος γυναίκα που το 2010 είχε 25ετία και το 60ο έτος της ηλικίας για καταβολή της σύνταξης, αν είναι 57 ετών, οπότε και το 60ο έτος της ηλικίας το συμπληρώνει το 2018 που τότε αυτό γίνεται 63ο και 6μηνών (Πίνακας 2) και αποφασίσει να αποχωρήσει και να της καταβληθεί μειωμένη σύνταξη η μείωση (εφόρου ζωής) θα είναι 29,25% (6,5 χρόνια Χ 4,5%) και το ποσό της μειωμένης σύνταξης θα υποστεί μία μείωση 10% μέχρι το 63 ½ έτος της ηλικίας της. Αν λοιπόν το ποσό της μηνιαίας ακαθάριστης βασικής της σύνταξης ήταν 1.000 ευρώ το ποσό της μείωσης θα ήταν 293,00 ευρώ, οπότε θα διαμορφωνόταν σε 707,00 ευρώ (1.000,00 – 293,00) μηνιαίως, ποσό που θα λαμβάνει εφόρου ζωής από την συμπλήρωση του 63 ½ έτους της ηλικίας.
Όμως, σύμφωνα με τις ισχύουσες πλέον διατάξεις το ως άνω ποσό θα υποστεί και μία μείωση 10% και θα διαμορφωθεί σε 636,00 ευρώ (707,00-71,00) ποσό το οποίο θα λαμβάνει μέχρι να συμπληρώσει το 63 ½ έτος της ηλικίας.
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΑ: Όσοι θεμελίωσαν συνταξιοδοτικό δικαίωμα μέχρι 31-12-2010 η μείωση είναι 4,5% ετησίως και το όριο ηλικίας το 55ο έτος και το 60ο έτος για γυναίκες και άνδρες αντίστοιχα. Όσοι θεμελίωσαν συνταξιοδοτικό δικαίωμα από 1-1-2011 και μετά η μείωση είναι 6% ετησίως και το όριο ηλικίας το 56ο έτος για άνδρες και γυναίκες που θεμελίωσαν συνταξιοδοτικό δικαίωμα το 2011 και το 58ο έτος γι’ αυτούς που θεμελίωσαν συνταξιοδοτικό δικαίωμα το 2012.
ε. Η ως άνω σταδιακή αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης δεν έχει εφαρμογή:
αα. Για όσους έχουν ενταχθεί στο καθεστώς των Β.Α.Ε. (άρθρο 4 του Ν.3660/2008).
ββ. Για όσους απολύονται λόγω σωματικής ή διανοητικής ανικανότητας.
γγ. Για όσους υπάγονται στις διατάξεις του άρθρου 1, παρ.1, περ.α του προτελευταίου εδαφίου του Π.Δ.169/2007 δηλ. παντελώς τυφλοί, παραπληγικοί, τετραπληγικοί.
δδ. Για όσους έχουν παιδί άγαμο και ανίκανο για την άσκηση κάθε βιοποριστικού επαγγέλματος κατά ποσοστό 67% και άνω. Χρήση του δικαιώματος αυτού μπορεί να κάνει ο ένας εκ των γονέων κατόπιν κοινής δήλωσής τους και σε περίπτωση διάζευξης ή διάστασης το ως άνω δικαίωμα ασκείται μόνο από αυτόν που έχει την επιμέλεια του παιδιού.
Β. Υπολογισμός σύνταξης όσων θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα από 1-1-2015 και μετά καθώς και όσων έχουν θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα μέχρι 31-12-2014 και αποχώρησαν ή αποχωρούν από 1-9-2015 και μετά (άρθρο 1, παρ.1 του Ν.4336/2015 και άρθρο 1, παρ.2 του Ν.4337/2015). 3 Η σύνταξη των ανωτέρω αποτελείται από την αναλογική και την βασική (άρθρα 3 και 4 του Ν.3865/2010).
α. Η αναλογική σύνταξη αποτελείται:
αα. Από το αναλογικό τμήμα σύνταξης που αντιστοιχεί στο χρόνο ασφάλισης στο Δημόσιο έως 31- 12-2010 και υπολογίζεται σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις που ίσχυαν μέχρι την εφαρμογή των ως άνω Ν.4336/2015 και 4337/2015.
ββ. Από το αναλογικό τμήμα σύνταξης με βάση το χρόνο ασφάλισης από 1-1-2011 έως την ημερομηνία συνταξιοδότησης. Το τμήμα αυτό της σύνταξης προκύπτει από τον τύπο: Τμήμα σύνταξης = Συντάξιμες αποδοχές* Χ ποσό αναπλήρωσης (άρθρο 4, παρ.1 του Ν.3865/2010) Χ έτη. *Συντάξιμες Αποδοχές = το πηλίκο της διαιρέσεως του συνόλου των μηνιαίων ασφαλιστέων αποδοχών που έλαβε ο υπάλληλος κατά το ως άνω συγκεκριμένο χρονικό διάστημα (πλην των αποδοχών του μήνα της αποχώρησής του) δια του αριθμού των μηνών της ως άνω συγκεκριμένης υπηρεσίας που έχει πραγματοποιήσει. Οι συντάξιμες αποδοχές (άρθρο 1, παρ.5 του Ν.4336/2015) μέχρι την 31-12-2016 είναι αυτές που ίσχυαν την 31-10-2011.
β. Η βασική σύνταξη υπολογίζεται με βάση τα έτη ασφάλισης από 1-1-2011 και εφεξής προς το συνολικό χρόνο ασφάλισης.
Γ. Καταβολή αυτοτελούς βασικής σύνταξης για όσους αποχωρούν ή έχουν αποχωρήσει από την υπηρεσία από 1-1-2015 και μετά. Την βασική σύνταξη δηλαδή μόνο την βασική σύνταξη, δικαιούνται όσοι δεν έχουν συμπληρώσει 15 έτη ασφάλισης στο Δημόσιο εφόσον πληρούν αθροιστικά τα παρακάτω κριτήρια:
α. Έχουν συμπληρώσει το 67ο έτος της ηλικίας τους.
β. Το ατομικό και το οικογενειακό τους εισόδημα από οποιαδήποτε πηγή, κατά το προηγούμενο οικονομικό έτος δεν υπερβαίνουν το ποσό των 5.040 ευρώ και 10.080 ευρώ αντίστοιχα. Τα ποσά αυτά ανακαθορίζονται κατά το ποσοστό αναπροσαρμογής της βασικής σύνταξης.
γ. Διαμένουν μόνιμα στην Ελλάδα για τουλάχιστον 15 έτη μεταξύ του 15ου και του 67ου έτους της ηλικίας τους. Η μόνιμη διαμονή αποδεικνύεται με τη διαδικασία που προβλέπεται για τη χορήγηση άδειας διαμονής στους πολίτες τρίτων χωρών.
Το ύψος της βασικής σύνταξης (360,00 ευρώ σύμφωνα με το άρθρο 3 του Ν.3865/2010) είναι πλήρες για όσους πληρούν αθροιστικά τα ανωτέρω κριτήρια και έχουν συμπληρώσει στη χώρα τουλάχιστον 35 πλήρη έτη μόνιμης διαμονής και μειώνεται κατά 1/35 για καθένα έτος που υπολείπεται των 35 ετών διαμονής. Η βασική σύνταξη σ’ αυτή την κατηγορία δεν μεταβιβάζεται.
Δ. Κατώτατο όριο σύνταξης (άρθρο 1, παρ.4 του Ν.4336/2015) Από 1-7-2015 και μετά όσοι έχουν αποχωρήσει ή αποχωρούν από την υπηρεσία, για να λάβουν κατώτατη σύνταξη (364,45 ευρώ, ποσό το οποίο παραμένει αμετάβλητο μέχρι 31-12-2021) θα πρέπει να είναι 67 ετών.
Αν δεν είναι και μέχρι την συμπλήρωση του 67ου έτους της ηλικίας λαμβάνουν το ποσό της σύνταξης που αναλογεί στα έτη ασφάλισής τους.
ΕΠΕΞΗΓΗΣΗ: Το κατώτατο ποσό σύνταξης καταβάλλεται όταν το ποσό σύνταξης βάσει των ετών ασφάλισης είναι μικρότερο αυτού.
Η κατά τα ανωτέρω προϋπόθεση του 67ου έτους της ηλικίας αυτό το όριο ηλικίας (αυτό το όριο ηλικίας αναπροσαρμόζεται με βάση τα ισχύοντα στην παρ.3 του άρθρου 7 του Ν.3865/2010, προσδόκιμο ζωής του πληθυσμού της χώρας) για καταβολή της κατώτατης σύνταξης δεν ισχύει:
α. Για όσους είναι ανάπηροι με ποσοστό αναπηρίας 67% και άνω και λαμβάνουν επίδομα ανικανότητας με βάση τις διατάξεις το άρθρου 54 του Π.Δ. 169/2007.
β. Για όσους λαμβάνουν σύνταξη ως παθόντες στην υπηρεσία και ένεκα ταύτης η βάσει των διατάξεων των Νόμων 1897/1990 και 1977/1991 (τρομοκρατικές ενέργειες).
γ. Για όσους λαμβάνουν κατά μεταβίβαση σύνταξη λόγω θανάτου στην υπηρεσία του/της συζύγου τους ή του γονέα τους.
Τέλος επισημαίνουμε ότι όλα τα προαναφερόμενα ως προς τα νέα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης ισχύουν για όσους έχουν θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα μέχρι 31-12-2012. Καθόσον όσοι θεμελιώνουν δικαίωμα από 1-1-2013 και μετά ήδη με το άρθρο Πρώτο παρ.Α, υποπαράγραφος Β.2 περίπτωση α του Ν.4093/2012 (Φ.Ε.Κ.-ΤΕΥΧΟΣ Α΄-ΑΡΙΘΜ. ΦΥΛΛΟΥ 222/12-11-2012) έχει καθοριστεί όριο ηλικίας συνταξιοδότησης τους το 67ο έτος ή με 40 χρόνια υπηρεσίας το 62ο έτος και για μειωμένη σύνταξη το 62ο έτος της ηλικίας (όταν δεν έχουν συμπληρώσει τα 40 χρόνια υπηρεσίας). Επίσης τα προαναφερόμενα δεν ισχύουν και για τους ΝΕΟΑΣΦΑΛΙΣΜΕΝΟΥΣ δηλ. αυτούς που ασφαλίστηκαν για πρώτη φορά σε οποιοδήποτε φορέα κύριας Ασφάλισης από 1-1-1993 και μετά. Γι’ αυτούς εξακολουθούν να ισχύουν οι διατάξεις του Ν.2084/1992 όπως τροποποιήθηκαν και τελευταία με τους Ν.3865/2010 και Ν.4093/2012.